Ένας από τους πρώτους επιστήμονες που προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν τον σεισμό, ήταν ο κινέζος Zhang Heng, το 132 μ.Χ. - και έφτασε πολύ κοντά για τα δεδομένα της εποχής! Κι όμως, μέχρι σήμερα, όσο κι αν έχει προχωρήσει η τεχνολογία, δεν έχει βρεθεί η φόρμουλα για την πρόβλεψη ενός ισχυρού σεισμού. Έρχεται πάντα χωρίς προειδοποίηση. Και δυστυχώς, σε κάποιες περιοχές, "χτυπάει" πιο συχνά.
Οπότε, το μόνο που μπορείς να κάνεις για να προστατευτείς είναι να προετοιμαστείς και να ενημερωθείς ώστε να ξέρεις:
- τι πρέπει να κάνεις κατά τη διάρκεια σεισμού
- τι πρέπει να κάνεις ακριβώς μετά τον σεισμό
- τι μπορείς να κάνεις για να προετοιμαστείς κατάλληλα για ένα σεισμό
Τι κάνεις κατά τη διάρκεια του σεισμού
Οι περισσότεροι τραυματισμοί λόγω σεισμού γίνονται την ώρα που μπαίνουμε ή βγαίνουμε από κτίρια. Οπότε... μένεις όπου σε πετύχει, είτε μέσα είτε έξω από κτίριο, μέχρι να σταματήσει η σεισμική δόνηση.
Τι κάνεις κατά τη διάρκεια του σεισμού αν είσαι μέσα σε κτίριο
1. Πέφτεις, καλύπτεσαι, κρατιέσαι!
Αυτό είναι το αμερικάνικο «drop, cover, hold on» - εύκολο να το θυμάσαι. Η πιο άμεση κίνηση που μπορείς να κάνεις είναι να πέσεις κάτω, να καλυφθείς αν μπορείς κάτω από κάποιο σταθερό έπιπλο και να κρατηθείς από την άκρη του, μέχρι να σταματήσει η δόνηση.
2. Απομακρύνσου από γυαλιά ή αντικείμενα
Αν προλαβαίνεις, πριν πέσεις κάτω, καλύτερα να απομακρυνθείς από παράθυρα, βιβλιοθήκες, ράφια, ντουλάπες, και γενικότερα πράγματα που μπορούν να πέσουν, να σπάσουν ή να ανοίξουν.
3. Αν είσαι ξαπλωμένος/η στο κρεβάτι, μείνε εκεί
Αν είσαι στο κρεβάτι σου την ώρα του σεισμού, είναι πιο ασφαλές να μείνεις εκεί που είσαι και να καλύψεις το κεφάλι και το πρόσωπό σου με τα χέρια σου και ένα μαξιλάρι. Οι πιθανότητες να τραυματιστείς είναι λιγότερες αν μείνεις εκεί, από το να ρισκάρεις να κυλήσεις και να πέσεις κάτω από το κρεβάτι.
4. Κλείσε το μάτι της κουζίνας
Σε περίπτωση που είσαι στην κουζίνα και μαγειρεύεις, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις μόλις αντιληφθείς ότι κουνιέσαι είναι να σβήσεις το μάτι! Αυτό πρέπει να σου βγει αυτόματα, είναι θέμα δευτερολέπτων!
5. Μείνε μακριά από το μπαλκόνι
Όχι, δεν θα είσαι πιο ασφαλής αν βγεις στο μπαλκόνι. Γενικότερα, καλύτερα να αποφύγεις να είσαι κοντά στις προσόψεις του κτιρίου και να είσαι στο κέντρο ενός δωματίου. Αν έχεις εντοπίσει τη μεγαλύτερη κολώνα του δωματίου όπου βρίσκεσαι, μπορείς να σταθείς εκεί και να καλυφθείς με τα χέρια σου.
6. Τι λένε οι οδηγίες;
Αν είσαι σε κάποιο δημόσιο κτίριο ή στο γραφείο σου είτε σε πολυκατάστημα, ακολουθείς πιστά τις οδηγίες του υπεύθυνου.
Τι κάνεις κατά τη διάρκεια σεισμού αν είσαι σε εξωτερικό χώρο
1. Πάρε αποστάσεις από τις εισόδους κτιρίων
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να απομακρυνθείς από εισόδους κτιρίων και από εξωτερικούς τοίχους, γιατί δεν θέλεις να είσαι σε σημείο όπου μπορεί να σου πέσει τμήμα του τοίχου ή του κτιρίου στο κεφάλι!
2. Μείνε μακριά από καλώδια
Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος βραχυκυκλώματος και πυρκαγιάς, οπότε πρέπει να είσαι όσο πιο μακριά μπορείς από ηλεκτροφόρα καλώδια.
3. Μην τρέχεις
Οκ, εύκολο να το λέμε τώρα. Αλλά πρέπει να προσπαθείς να είσαι όσο πιο ήρεμος/η γίνεται στις κινήσεις σου. Αν τρέξεις εσύ, θα τρέξουν και οι υπόλοιποι, και θα δημιουργηθεί ένας πανικός. Δεν θέλουμε πανικούς!
4. Πού είναι η θάλασσα; Αντίθετα θα πας.
Αυτός είναι κανόνας είτε ζεις στο εξωτικό Τουβαλού είτε ζεις στην εξωτική Καλαμάτα. Αν θέλεις να βρεις ασφαλές μέρος, σίγουρα αυτό δεν είναι κοντά σε ακτή γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί τσουνάμι, δηλαδή αυτά τα κύματα-γίγαντες που προκαλούνται από την απελευθέρωση τεράστιας ποσότητας ενέργειας στο νερό, και φτάνουν έως και τα 30 μέτρα!
Τι να κάνεις κατά τη διάρκεια σεισμού αν είσαι στο αυτοκίνητο
Πώς θα καταλάβεις ότι γίνεται σεισμός ενώ οδηγείς; Εξαρτάται από το μέγεθός του. Λογικά, θα αισθανθείς ένα δυνατό ταρακούνημα και θα δυσκολεύεσαι να κρατήσεις μία σταθερή πορεία, όπως συμβαίνει όταν φυσάει πολύ. Πάντως, όπως συμβαίνει αν οδηγείς ενώ πέφτουν κεραυνοί, έτσι και σε περίπτωση σεισμού, είσαι πιο ασφαλής μέσα στο αυτοκίνητο.
1. Βρες κάπου να παρκάρεις με ασφάλεια
Μείωσε ταχύτητα, χωρίς απότομες κινήσεις για να αποφύγεις πιθανά ατυχήματα, και ακινητοποίησέ το. Διάλεξε ένα σημείο μακριά από δέντρα, κτίρια, κολώνες της ΔΕΗ, γέφυρες και άλλες υποδομές.
2. Μείνε μέσα στο αυτοκίνητο
Τράβηξε χειρόφρενο, άναψε τα φώτα ομίχλης και περίμενε μέσα στο αυτοκίνητο μέχρι να περάσει η σεισμική δόνηση. Μπορεί να ταρακουνηθείς πολύ, αλλά είσαι πιο ασφαλής μέσα στο όχημα παρά έξω που κινδυνεύεις από συντρίμμια και αντικείμενα.
3. Βάλε ραδιόφωνο
Για να μην κάψεις μπαταρία στο κινητό σου που μπορεί να σου χρειαστεί, βάλε ραδιόφωνο για να ενημερωθείς για την κατάσταση και για πιθανά προβλήματα στην κυκλοφορία.
Αν έχει πέσει κάτι στο αυτοκίνητό σου, περίμενε εκεί και κάλεσε βοήθεια!
Σύνοψη: μην ξεχνάς το "πέφτεις, καλύπτεσαι, κρατιέσαι!":
Τι κάνεις ακριβώς μετά τον σεισμό
Μετά από έναν ισχυρό σεισμό, συνήθως ακολουθούν μετασεισμοί, που μπορούν να προκαλέσουν κι άλλες ή και σοβαρότερες ζημιές, οπότε δεν επαναπαύεσαι μέχρι να το ανακοινώσουν οι ειδικοί!
1. Βγαίνεις προς τα έξω
Φεύγεις σιγά σιγά προς την έξοδο (ή προς έναν πιο ανοιχτό χώρο αν είσαι ήδη έξω), με ηρεμία και όση ψυχραιμία μπορείς να έχεις και προσέχοντας μήπως υπάρχουν συντρίμμια, σπασμένα γυαλιά ή άλλα αντικείμενα μπροστά σου.
2. Μόνο σκάλες, ποτέ ασανσέρ!
Ποτέ δεν χρησιμοποιείς το ασανσέρ, γιατί υπάρχει κίνδυνος να εγκλωβιστείς σε περίπτωση που διακοπεί το ηλεκτρικό ρεύμα.
3. Ντύσου και καλύψου
Αν έχει σκόνες και ειδικά αν αντιμετωπίζεις αναπνευστικό πρόβλημα, κάλυψε το στόμα σου με το χέρι σου ή με μία μάσκα, τώρα πια τις έχουμε εύκαιρες! Αν προλαβαίνεις, φόρεσε παπούτσια και ντύσου, με ό,τι βρεις, το στυλ δεν μας ενδιαφέρει σε αυτή τη φάση.
4. Κλείσε κεντρικούς διακόπτες
Ενδέχεται να υπάρχει κάποια βλάβη, οπότε για καλό και για κακό, κλείσε τους κεντρικούς διακόπτες. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αγγίξεις ηλεκτροφόρο καλώδιο πεσμένο στο έδαφος, ούτε τα αντικείμενα που ακουμπούν τα καλώδια, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος ηλεκτροπληξίας.
5. Φύλαξε την μπαταρία του κινητού σου!
Προσπάθησε να περιορίσεις τη χρήση του τηλεφώνου σου. Χρησιμοποίησέ το μόνο αν πρέπει να καλέσεις βοήθεια. Αν έχεις ραδιόφωνο, μπορείς να ανοίξεις αυτό για να ενημερωθείς για την κατάσταση.
6. Τραυματίες
Εντόπισε τους ανθρώπους που έχουν τραυματιστεί αλλά μην δοκιμάσεις να τους μετακινήσεις αν είναι βαριά τραυματισμένοι - παρά μόνο αν κινδυνεύουν να τραυμαριστούν ακόμη περισσότερο εκεί που βρίσκονται.
7. Επικίνδυνα χημικά προϊόντα
Αν έχουν σπάσει μπουκάλια με φάρμακα και επικίνδυνα χημικά προϊόντα, προσπάθησε να τα καθαρίσεις, παίρνοντας τα κατάλληλα μέτρα προστασίας.
Πρόληψη: Τι να κάνεις πριν από τον σεισμό
1. Σε ποια οδό μένεις; Αριθμό; Φαίνεται στην πόρτα σου;
Ο αριθμός της οδού που μένεις πρέπει να φαίνεται ξεκάθαρα στην πόρτα του σπιτιού σου, έτσι ώστε να μπορούν να σε βρουν εύκολα και γρήγορα σε περίπτωση που καλέσεις για βοήθεια. Αλλά και για πιο καθημερινά και ευχάριστα γεγονότα, όπως το delivery.
2. Αυτό το κουμπάκι τι κάνει;
Καλό είναι να ξέρεις πού είναι οι γενικοί διακόπτες του ηλεκτρικού ρεύματος, του καυσίμου αερίου και του νερού στο σπίτι σου. Μπορεί να χρειαστεί να τους κλείσεις για να προλάβεις ή να περιορίσεις ένα βραχυκύκλωμα ή μία επικίνδυνη διαρροή.
3. Τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης
Μην υπολογίζεις στο ότι θα γκουγκλάρεις εκείνη τη στιγμή για να βρεις το τηλ. της Πυροσβεστικής. Σημείωσε όλα τα απαραίτητα τηλέφωνα (Αστυνομία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ κ.λπ.) για ώρα ανάγκης, στο κινητό σου, στο ψυγείο σου, σε βιβλίο, όπου μπορείς!
4. Κουτί πρώτων βοηθειών
Κάθε μέλος του σπιτιού πρέπει να ξέρει πού βρίσκεται το κουτί πρώτων βοηθειών (φάρμακα, φορητό ραδιόφωνο, σφυρίχτρα, φακό, νερό κ.λπ.) και οι πυροσβεστήρες. Α, και κάθε σπίτι πρέπει να έχει ένα κουτί πρώτων βοηθειών και πυροσβεστήρες!
5. Πού θα καρφώσεις τα ράφια;
Πριν σκεφτείς αν σε βολεύει, αν πάει με το feng shui ή αν έχεις το οκ του ιδιοκτήτη, σκέψου πόσο ασφαλές είναι το σημείο όπου θέλεις να βάλεις το ράφι.
Πρέπει όλα να είναι καλά και σταθερά στερεωμένα.
6. Πού και πώς είναι τοποθετημένα τα αντικείμενα / προϊόντα σου;
Τα πιο βαριά και μεγάλα αντικείμενα πρέπει να βρίσκονται πιο χαμηλά. Τα πιο εύθραυστα αντικείμενα όπως εμφιαλωμένα τρόφιμα, γυαλί, πορσελάνες, ζιζανιοκτόνα ή εύφλεκτα προϊόντα, πρέπει να βρίσκονται επίσης χαμηλά και αν γίνεται σε συρτάρια που κλειδώνουν.
7. Καθρέφτες;
Αν θέλεις να στερεώσεις στον τοίχο έναν μεγάλο καθρέφτη, προσπάθησε να τον τοποθετήσεις μακριά από το κρεβάτι σου, τους καναπέδες, και γενικότερα τα μέρη όπου αράζεις στο σπίτι!
8. Επιδιορθώσεις / Επισκευές
Εξέτασε το σπίτι σου για να εντοπίσεις τυχόν ελαττωματικές ηλεκτρικές καλωδιώσεις και πιθανές διαρροές σε συνδέσεις φυσικού αερίου και κάλεσε κάποιον τεχνικό αν χρειαστεί, για να περιορίσεις τον κίνδυνο πυρκαγιάς! Επίσης, μιας και τα συζητάμε, αν είναι εφικτό, καλό είναι να γίνει και μια επισκευή σε τυχόν βαθιές ρωγμές στα ταβάνια και στους τοίχους.
9. Αυτόματη βαλβίδα αερίου για το φυσικό αέριο
Για δίκτυα φυσικού αερίου, μπορείς να προμηθευτείς ειδικές αυτόματες βαλβίδες σεισμικής προστασίας, οι οποίες σε περίπτωση σεισμού πάνω από 5,2 Ρίχτερ, διακόπτουν αυτόματα την παροχή του φυσικού αερίου στο δίκτυο. Ένας κίνδυνος λιγότερος!
10. Ποια είναι τα πιο ασφαλή σημεία σε κάθε δωμάτιο;
Πάρε ένα-ένα τα δωμάτια και βρες τα πιο ασφαλή σημεία, όπου μπορείς να προστατευτείς σε περίπτωση σεισμού. Εν τω μεταξύ, αν παρατηρήσεις ότι κάποιο κομοδινάκι, τραπεζάκι, ψυγείο ή οτιδήποτε, εμποδίζει την ελεύθερη δίοδο σε ένα διάδρομο του σπιτιού σου, ξέρεις τι πρέπει να κάνεις.
11. Άσκηση σεισμού!
Όπως πρέπει να γίνεται και στα γραφεία και στα σχολεία, έτσι και σε ένα σπίτι, πρέπει να κάνετε τακτικά μία προσομοίωση σεισμού, για να ξέρετε όλοι (όσο το επιτρέπει η ηλικία καθενός φυσικά) πώς θα αντιμετωπίσετε το ενδεχόμενο σεισμού.
12. Κι οι ζημιές στο σπίτι;
Καλή η προετοιμασία, αλλά ό,τι κι αν κάνεις, μπορεί να προκληθούν ζημιές στο σπίτι σου. Φυσικά αυτό είναι το τελευταίο που σκέφτεσαι εκείνη τη στιγμή, σημασία έχει η ασφάλειά σου και η ασφάλεια των δικών σου ανθρώπων. Και για να έχεις την προστασία που θέλεις και για το σπιτάκι σου, μπορείς να το ασφαλίσεις. Έτσι θα ξέρεις ότι η ασφαλιστική σου θα σε αποζημιώσει για οποιαδήποτε ζημιά προκληθεί από τον σεισμό - και γι' αυτό σε εμάς αυτή η κάλυψη περιλαμβάνεται σε όποιο πρόγραμμα ασφάλειας κατοικίας κι αν διαλέξεις.
Η κάλυψη από Σεισμό είναι μία από τις βασικές καλύψεις που πρέπει να έχει ένα σπίτι στην Κύπρο, κι αυτό μόνο και μόνο επειδή τυχαίνει να βρίσκεται σε σημείο κάτω από το οποίο οι τεκτονικές πλάκες κάνουν πάρτυ.
Τα εξηγεί ωραία ο Jared στο YouTube, χρησιμοποιώντας κράκερς και κίτρινο τυρί:
Το θέμα είναι ότι αντίθετα με άλλες φυσικές καταστροφές, ο σεισμός δεν προκαλεί άμεσα τραυματισμούς ή θανάτους. Οι ζημιές που προκαλεί στα κτίρια και τις υποδομές είναι οι επικίνδυνες. Οπότε μία συνταγή έχουμε: γερά σπίτια, κατάλληλη προετοιμασία και ενημέρωση!
